Seineri

9 W«J?U

Seineriw - »{*

aurrez ^ 4,

*^ aurre *•

kBtaturik)

~ ipuinak

lei gaztien azpitik
i |uztien jaineLik

egilea joxe blanco gomez

ilustrazioak mosk creativa

argazkiak ramon goldarazena & sergio gaztanbide "mestizo"

AZALA ETA DISEINUA ITIIIX

LEGE GORDAILUA.DEPOSITO LEGAL. DEPOT LEGALXXXXXX

EUSKAL HERRIA 2004

ataramiñe kultur elkarteak argitaratzen du

ataramiñe

EUSKAL ERREPRESALIATU POLITIKOEN
LITERATURA ETA ARTE KOADERNOAK

Seineri
aurrez aurre
kontaturik)

ipuinak

★

hodei guztien azpitik
hesi guztien gainetik

Aitzinsolasa "Tim, topikoa bada ere, aitatasunak (edo amatasunak) bizitza erabat
aldatu egiten dizula esan ohi da, baina egia borobila da. Bizimodua eta ohiturak hankaz
gora jartzeaz gain, buru mailan, bizitza ikusi eta ulertzeko ikuspuntua aldatu egiten
dizulakoan nago. Nik, behintzat, holan sentitu dut. Eta esate baterako, bereziki harritu
ninduen umeen kontuetarako "garatu" nuen zaletasunak, hots, jolasak, kantak, ipuinak,
pailazoak..., bat batean "berdeskubritu" eta sekulako grina sortu zidaten. Jakina, sortzen
lagundu, zaindu eta maitatzen duzun txiki horrekin komunikatu ahal izateko bere hizkun-
tzaz berba egin behar, mundua bere begietatik ikusten saiatu behar...
Gauzak horrela, errepresioaren atzaparrek atrapatzen gaituztela, banaketa eta
komunikazio murrizketa inposatzen direla, umeari kolpea eta egoera berria ulertarazketo
orduan, harekiko komunikazioan "bere hizkuntza" menperatzea are ezinbestekoagoa
bihurtzen da".

Horrela hitz egiten digu kartzelatik bere semetxoarekin egoteko, eta hazten ikusteko,
ezindua dagoen aitak, Mario Benedetti poeta uruguaiarrak idatzitako Hombre preso que
mira a su hijo izeneko poema haren oihartzun bat dakarkigularik.
Ipuin xorta hau plazaratzearekin zabaltzen den atea hutsune bat betetzera dator
zorigaiztoko Euskal Herri honetan, non asko eta asko diren beren seme-alabekin
jolasteko edo ipuin solasean aritzeko "aurrez-aurrekoez" profitatu behar dituzten
gurasoak, edo sarritan gertatzen den legez, urrunetik bidalitako ipuin hegalariez
konformatu behar izatea • ataramiñe

5

Seineri
aurrez aurre
taaturiJso

ipuinak

hodeiguztienazpitik
hesi guztien gainetik

6

Marisorgina 9

Sagu zahar txikiaren istorioa 21

Bonddarbik) f amilia ausarta 31

Mendizale apartak 45

Artea, Iratiko sorgina 65

l

WitlVfM.

<VIRXA(m

H*5*RWM a
»LW*H A*twl •

RrttU4

Mt*K0

MSl

tffa

X&HtiRRO t,*<nei
2i6»l.

-ixo,

l2.*m fiM V

e

HSS^O 4fiWEsJ

iiNe/.*»
i-.c nvmm
Mttti

«R «t Wiwd

ç RX\ii
IXit.t'

fl.RtfW,

w IAK 2ÇAI.

«RWtvft«««| |Vcs(H<

*>w t«h; FRi*6i -a
MtFM ifeiy J

H0RR5K LAJE-XOHORRMK 1

ems«R; tttu çfc eW2

Egun batez,
baso-azpiko xomorro
guztiak batzartu ziren
larrean, azkenaldian
aldrebeskeria ugari
gertatzen ari zela eta.

Marisorgiña
buru zutelarik,
nork bere arazoa
azaltzeari ekin

Kilker kantaria berbetan
hasi zen, gau osoa
kantan eman ondoren,
bere txulotxoa lurrez
estalirik topatu zuenekoa
gogoratu zuen haserre, zulo
berri bat egin behar izango zuen eta.

Ehunzangoak hitza kendu
zion jaten ohi zuen belarra
marrazka-marrazka
eginda aurkitu zuela
ozenki esateko.

Baita armiarmak ere,
gertatu alukeriaren berri eman zuen,
hilabetetan sare dotore askoa egiten jardun
eta egun batean guztiz urraturik
agertu zitzaion, geroztik, eltxoak ehizatu
eginean omen zebilen...

12

Inurria, txikia baino txikiagoa,
inurritegian gertatu txikizioaz,
amurraturik mintzatu
zitzaien, zeharo
birrindua aurkitu
baitzuen, janari
bila joandako
baten
bueltan.

Haserrealdia
zela eta, batzarra
gori-gorian zegoen:
xomorroek hitza
kentzen zioten elkarri,
iskabila batean.

Zalaparta artean, matxinsaltoa
ere kexu agertu zen, bere etxeko

'Vjy& gaztainondo-ostuak

^ti&^* janda zeudelako. ^^^p^^™

Ipurtargia (gauez argia

ipurdian argia duen
xomorro adeitxua) argia
egiteko argi-loreak desagertu
ziren aspaldiko eta gauez argia
eman ezinekoa kontatu zuen.

14

Zapataria zeharo amorratua
agertu zitzaien, erreka
ondoko kabia zapuztuta
aurkitu zuelako eta
berriro ere adaxkak
biltzen hasi beharko zelako.

Kakarraldoak kabirik
gabe ere geratua omen
zen, eta bolaxomorroa,
muturtuta, bolak egin
eta itzulipurdika
jeisteko zerabilen
aldatsa harriz beteta
aurkitu zuen eta.

Algara harekin, elkar urlertzerik ez
zegoen eta orduan, Marisorgiñak,
txistu ozen batekin,
xomorro guztiei ixiltzeko agindu
zien. Guztiak begira zituela hitz
egiten hasi zen.

- Ixo, arren! Txikizio izugarria
izan da baina algara baten
ibiltzeak ez digu batere lagunduko.

Soluziobideak behar ditugu eta
aldrebeskeria guzti hauen atzean nor
edo zer dagoen argitu lehenbizikoz.
- Ea..., baten batek pistarik ba al
du, ba al daki zer edo nor
izan daiteke erruduna?
Xomorro guztien
artean,

r

ixiltasuna
nagusi

lzan zen.

Marisorginak
jarraitu zuen:
Gertatutakoa ikusteak
susmo bat antzeman dit.
Duela gutxi eraiki duten lantegi
itsusi horrek labe-xomorroak
erakarri ditu eta erruz dabiltza.
(Beldurrezko zurrumurrua
zabaldu zen batzarrean zehar).

tim

Ondo ezagutzen
ditut, gaiztoak dira,
gizakiarekin bizitzen ohituta

eta basa-xomorroei kaltea
besterik ez digute egiten. Ziur
nago. Eurek izan dira txikizio

honen errudun.
Labe-xomorroekin amaitzeko
zerbait egin behar dugu
eta agudo.

1 o

Marisorgina, xomorroen erregina, oso
azkarra zen eta berehala soluziobidea
aurkitu zuen. Kilkerraren laguntzaz,
argi-lorez hornitu zulo handi bat
atonduko zuten, labe-xomorroak
erakartzeko asmoz, eta bertara
guztiak hurbildu orduko, lurraz

estaliko zituzten. Halaxe egin

zuten eta halaxe
labezomorroak behin-
f # * IL. betikoz desagertu
SB^Bt ziren, baso-azpiko

lur-zorutik.

Istc&Im ^ - '

" » • * %

Atxarte
inguruko kobazulo
batean sagu-zahar txiki
bat bizi zen.
Sagu-zahar guztiek bezala,
egunean zehar lo egin eta gauez,
ehizan janari bila irteten zen. Euliak,
eltxoak, zizareak,...era guztietako
xomorroak jaten zituen, sagu-
zaharrak intsektu-jaleak baitira.
Egunsentian sabela bete-bete egin
eta gero, kobazulora itzultzen
zen lotara.

Gure sagu-zahar txikia, gaztea izanik,
ausarta eta odolberoa ere bazen.
Askotan goseak eraginda, _
hanka-sartze itzelak ^
izaten zituen. .
Hola, behin, harri
koxkor bat jaten m
saiatu zen I
marigorringoa M
zelakoan eta ^
egundoko hortz
mina izan zuen.

Beste batean, ehunzango txiki baten itxura zuen
makilatxo bat jateak itzelezko sabeleko mina eragin zion,

biharamuna botaka igaroz.
Egunsentian sabela bete-bete egin eta gero,
kobazulora itzultzen zen lotara.

Egun batean, hegan
zihoala, xomorro
handia antzeman zuen. Bere
bila abiatu eta bere letagin
zorrotzekin heltzen saiatu
zenean, laban egin eta min
hartu zuen. Xomorro haren
oskola gogorregia zen,
xomorro hura kakarraldo
erraldoia baitzen.

Okertu zara sagu-zahar bihurri hori,
jaki handiegia naiz zuretzat
- esan zion kakarraldoak.

Barkaidazu kakarraldo andrea, baina
nik,...,zera,...nik senditzen dut
- erantzun zion sagu-zahar txikiak.

Barkatzeko?...

hum...ondo pentsatuta primeran datorkit
zurekin topo egitea. Entzun ondo
- esan zion kakarraldoak.

- Nire kumeentzako kabi baten
bila nabil. Barkatuko dizut baldin
eta laguntzen badidazu.

- Ba...begira- erantzun zion sagu-
zaharrak- bizi naizen kobazuloa
lehor eta lasaia da, inorgutxi
dabil handik. Leku aproposa
izango da zure familiarentzat.
Nahi baduzu -jarraitzen zuen-
nirekin etor zaitezke.

Ondo deritzot- kakarraldo
erraldoiak erantzun.

Eta hara
joan ziren biak
poz-pozik, sagu-zahar
txikia, bizitzak ikasgai berria
eman ziolako eta kakarraldoa,
korrika baten bere atzetik, bere
kumeentzako kabia topatu
zuelako.

Hori hala bazan
sar dadila kalabazan
eta atera dadila
Laudioko plazan

Musu goxo-goxo bat
Aitatxoren partez,

butifarra ali-olirekin

... G'ft£<44tt tSSfoit>VN taJUM.V .,- „

»ir>v. Jyrffj. ' ""«tai

4*"J <H,\t Utt tuJi k'^k «^iL^

:> 7

'** i

«M W*

Gipuzkoako kostaldean, Hondarribi izeneko herrian,
familia bat bizi zen, Xantik, aita, itsasgizona bera, munduko

itsaso guztiak zeharkatu zituen, horixe zuen ogibidea ta.
Egun batean, bere familiari honako proposamena egin zion:
Berauk eginiko belauntzi batean familia osoa sartu eta
munduari buelta emango zioten.

Eta halaxe egin zuten, gogor lan egin
eta gero, belauntzi ederra eraiki eta
dena prest izan zutenean, hara abiatu
ziren, Urko eta Zigor seme txikiak
eta Maddi amatxoa, Xanti Kapitaina
belantziburu zutelarik.

Bela marradun handi batez
horniturik zegoen belauntziari jotake
izena ipini zioten, eta goiko puntan
ikurriña zeraman, mundu guztiari
euskaldunak zirela adierazteko.

Belauntzia euren exta bihurtu zen eta
baleak, izurdeak ta marrazoak bidaideak izan
zituzten harrez gero. Egunero tomate, saltxitxa
edota letxuga beharrean, olagarro, otarrain eta era
guztietako arrainak izango ziren euren janaria.

Urko eta Zigor
ikastolara
joaterik ez
zutenez, Maddik,
ama, andereñoarena
egiten zuen eta goizero
fitxak, marrazkiak eta abarreko
eskolako beharrak egiten zituzten;
arratsaldez eta gauez, gurasoei barkoa
gobernatzen lagundu egiten zieten.

35

Bidaiak iraun zuen
urte luze guzti
haietan, mentura
asko bizi izan zuten.
Leku eta herrialde
ugarietan egon ziren,
non eta lagun asko
egin zuten.

Ozeano bareko irla batetan, palmondo baten
enborrarekin daborra jotzen zuten mutiko eta
neskato batzuekin elkartu eta ehundoko jaia ospatu
zuten, egun sentiarte dantzan eta kanta arituz.

Beste batean, Urko eta Xantik
kokodrilo izugarri handi bat
ehizatu zuten bere okela jan, A
larruazalarekin poltsa eta
oinetako polit askoak eta
hortzaginekin lepoko
ikusgarriak egin zituzten

fc

ituzten.

38

Behin, enbata agertu eta ikaragarrizko ekaitza ekarri
zuen. Jotake hondoratzeko zorian egon zen baina gure
lagunen zuhurtasuna ta balendriari esker, gauzak bere

onera bueltatu ziren.

Irla bateko herrixka batean, iguana
kume gaixo bat topatu zuten.
Belauntzira eraman, bertan osatu
eta jaten eman ostean, gustura
geratu omen zen iguana gizarajoa
eta familiako partaidea izan zen
geroztik. Truk izena ipini zioten.

Munduari buelta osoa eman
ondoren, hamaika mentura,
hamaika herrialde, hamaika
lagun ezagutu ondoren,
etxera, Euskal Herrira
itzultzea erabaki zuen gure
familiak.

Urteak eta urteak itsasoan pasa eta gero,
Hondarribiko kaiara iristean, lagun ugari zai zuten
ongi etorria emateko. Orduan bapatean, kaiako
itsasuntzi guztien txistuak jotzen hasi ziren algara
baten. Segidan, bakoitzari txapela bana ipini, lore
sortak eman eta ehundoko festa opatu zieten.

Hori hala bazan
Sar dadila kalabazan
Eta atera dadila
Laudioko Plazan.

(Ausikada goxo-goxoak ipurdian,
aitatxoren partez
bere butifarra kuttunari)

44

Behin, aspaldian ikusi gabe, hiru lagun
sagardotegi batean elkartu ziren. Tasio, Peru eta
Lontxo, hirurak mendizale apartak, txuleta,
makailo, intxaurrak, sagardoa... bapo jan eta edan
ondoren, afalondoko solasaldiari ekin zioten.
Azkenaldiko eskaladak, egindako tontorrak,
ibilaldiak..., izan zuten hizpide beti bezala.

Egitasmoak, hurrengo udarako planak..., sagardoak
emandako arintasunari esker hamaika ideia bota
zituztenetako batek bereziki kilitan zituen gure
lagunak: pirinioak oinez zeharkatzeko aukera.
Baiezkotan, ados jarri ziren, piriniotako zeharkaldia,
Kantauri itsasotik Mediterraneo itsasoraino, mendiz
mendi, elkarrekin egingo zuten udapasa.

Berehala prestaketetan murgildu ziren
eta uda hurbildu ahala, beharrezkoa
izango zuten guztia atontzeari
ekin zioten: motxilak,
mendiko botak, kanpin-
denda, janaria,
lozakuak, kopeta-
argia, bastoiak,
sukaldetxoa...

- Konturatu gabe, lar potoldu zaizkugu
bizkar-zorroakl Bota zuen Tasiok.

Arrazoia duzu motell

- Peruk erantzun zuen.

Gauzaren bat baztertu ala... Badakit zer
egin demontre! Txikito, baserriko astoa
eraman dezakegu eta zama gehiena bere
bizkarretan paratu.

Zu bai astokiloa! - Tasiok. Zelan eramango dugu asto bat
gurekin? Enredua besterik ez digu egingo ta gainera... zer
jango du bada? Berarentzako janaria eraman beharko...

Ondo pentsatuta, ideiak ez du ematen hain txarra denik. -
Lontxo animatu zen.

Eta Peruk: Baietz, lagungarri izango dugu eta bere bazka ez
da arazoa izango, goimendian belardi ederrak daude eta,
gainera gure txikito txintxoa da oso.

Tasio konbentzitu ondoren, halaxe egin
zuten eta dena prest izan zutenean, hara
abiatu ziren gure mendizaleak eta txikito
astotxoa, zama-zama eginda, Piriniotan
barrena. Hendaiako hondartzan eman
zioten hasiera ibilaldi luzeari eta egun
gutxira, auñamendietako, euskal 1
piriniotako mendirik garaienetako
magal zabal eta ederretatik *ji
ibiltzeko parada izan zuten. / ^

Arraioak! Hura ikustearekin
batera, Kamiltxo hartza
urruntzen zen lasterka.
Txorizo puska ahoan zuela,
txikitok arrantzaka segitzen
zuen bitartean.

Aizul Txikitori esker, bestela Kamiltxok gure
janari guztia jan eta zeharkaldia bertan
behera utzi behar izango genukeen.
- Peruk leporatu zion Tasiori. ^ .Sjjp

Gure mendizaleek aurrera egin zuten,
Auñamendiak atzean utzita eta Hueskako
paraje zoragarriekin gozatzen hasi
ziren: Atxerito, Alano, Atxer,
Bisaurin... agertu zitzaizkien, mendi
eder eta ikusgarri haiek.
Aspeko haranera sartzen ari
zirela, artalde bat ikusi zuten.

Kontxo! Artaldea bai, baina
non dago artzaia? - Harritu
zen Lontxo.

Berehala konturatu ziren artalde hura ez zala
batere normala, izan ere, amaiera ez zioten
antzematen eta denbora luzean ardiak
besterik ez zuten ikusten amaierarik
gabeko artalde hartan.
Trashumantzia zen, hau da,
behekaldetako artalde guztiak
elkartu eta batera
zeramatzaten artzaiek
goimendiko belardietara,
belar freskoaren bila.

Ardi hilara luze haren atzeko partean
zihoazen artzaiak zelatan eta gure
lagunekin topo egitean, elkarri agurtu eta
norabide berbera zutenez, egun hartako
ibilaldia batera egin zuten atseginez,

kontu kontari, txikitok
artzai-txakurrekin
izan tirabirak

Egunak joan, egunak etorri, zeharkaldiak
aurrera egin ahala, Piriniotako gailur eta
gandor erraldoiak, mendirik garaienak
atzera: Perdido, Vignemale, Posets, Aneto...
Hilabete inguru zeramaten ibiliz, jotake,
mendiak gora, mendiak behera, eta nekea
agertzen hacia zen gure mendizaleen
gorputzetan.

Egun batean, kanpin-denda paratzeko
leku polit eta egokia antzeman zuten
laku baten ondoan, baina bat-batean
itzelezko ekaitza gaineratu zitzaien,
eurijasa izugarria zekarrena eta lakua
baino apur bat beherago zogoen
aterpera jotzea erabaki zuten, epelera,
eta bertan gaua pasa goxo-goxo.

zeia

ustekabea, barrukaldera sartu eta
Juantxu aterpe-zaina ezagutu zutenean;

aterpea katalunyan egon arren, euskaldu
|. baitzen gure Juantxu. Gau hartan ederto afaldu
mzuten Juantxuk prestatu berakatz-zopa, butifarra
aliolirekin eta pantumaka, lurralde hartan i
ohitura den bezala. Txikitorentzako M
sorpresa egon zen baita ere, azukre J
koxkor batzuk eman zizkioten

r

Hurrengo goizean, oilarra
baino lehenago jeiki
ziren; La Pica Destats
menditzarra igo
nahi zuten gure
lagunek. Juantxuk,
aterpe-zainak,
lagundu zien eta
guztiok batera
iritsi ziren
tontarrera, baita
Txikito ere,
La Pica-ra
igotzen zen
lehenengo
astoa

beharbada

Handik bi egunetara, gure mendizaleok Port
Bou-ra heldu ziren, hau da, Pirinioak
Mediterraneo itsasoarekin bat egiten duen
lekura, zeharkaldiaren amaiera. Ehundaka
kilometro ibili ondoren lortu zuten;
hainbesteko neke, poza, hotza, beroa... pasa
ondoren, Pirinioak mutur batetik bestera
oinez zeharkatzea lortu ere.

Egindako balentriagatik pozez gainezka, gure lagunek lorezko
koroa ipini zioten Txikitori, merezita zuen eta; gero mendiko

4-*Mi«> _*VhW«*, mU^ *\pu<z jMoui m
AfcMrtn Uj~ f* iKHfteka ««i-^it,

_r_V M* h«_. «tf jg p, r*,«. r ,»lK W
.*« Ui .n (*i .i*_rt HWn ««I«ii,»jV«;-wi kh

**>" «v* Mt*ti jiw*vj

it« -_" ft^. n»i*„

*r«t'WW»«« «JtVt ** i-in
(M-J-H »« *«-«,. i_v

-m -n, («F.iftk* ç*i r* w,
1 *W b

r

_

T _rll. T**1»| 0 Hmtt, - «fl* * _&H
'" JUiM r.j.« _* ln ijt
II /: B— « f<_ *«»«, t iu-< j« |k n

uH.*« 1 ii»_in «U htt w_i Itjtta n-p.
un i'-Im ,,><**-.f t- mrl IVftui (u*__r
rr V />"•■ »- <«H_tl)iH _4 Mt n p_M B\
'W fif ttf* *W> M SHtW W_l <*1.

<H*_n.«i jwV» ._-«-» iui-,»4ibi-
"M-m iHit, .«Hk, «ttt^. M> -, „»_,m t

«h ihU-i i,-. jv« mnit «m •«_ _t-

11 _i ,*«*t«, «ay <_-*n. M,'

_?j -I

t_»
'.«*,»W "*i
r»_ jw

M>Ai_t!
_•_■*•_«-<

P*_t II-M.U v«

. _>fl<-l__t Ua,

V' ■-. U. . , r.

\y*^ wir* MW <«<_«j-*«j
t_<u ISm ;_M,t)»«. nir«.

J : *" _■ *■*_ ñ.*_t»V _Wt-

S'. '• ■ iii.*t [inw, w.t-i
£•»_ — W»_. »#*rt*; iMint
tf>"-itX» tvvfe >_« . t v_< «kvfn
J*twtf »*__«•■«_ _M

IViI t*« fftSHiK Kn J*. t-MJ
| - OkJinK» 4-t-tt IH'.tj _Jt« iK i-Hn,
MV¥*t-«» <>fHw WWi «Jm^ .>)t U y
VlW MWW miU l»WJ tvul m ctlM. tfc
'ntul K_Wl i-n •W_VA. KOit t*,(«,C
<(wf (..tii-U iP*. r« _l_0 t_IP»«
VJ' l>-<r»TNJ W- J tk-_Wj M«t Mp>.

■»|«rt»Ç 4«Mti i-l-trt tytU— _ t i^fL

<h t-rt-t V-»J iww ^nj» «w*» m*iw iwirt*.
«M4* f_f f»* -^r» H-m* hi-.t»^ t_(jirni»».
t „fet«(w _ > - nvrlnm. _■«,

,KW igi nta , bhikiMMi
■»il** Sn'^IHMH ih H»tn

ItlTHH. (W MtM. HMlV

41J IttO 4tt.f -t"l -«*» * w-_1* ttMb It- 0«

•»hM , «Hfukj- Umt M *«Vw ai b«M vuh tw

l_« _*«*««; <n vt¥ «4_m, i*ha« ««.f_W >tt

p^kv-k, - . rK.iiR»» r*-i »_m mt>w *
_avh »r_few i>w* * jm ^_

. ««»«»■■« ♦«»**, *V 6«_

64

Iratiko oihan zabalean, harriz eta
zurez egindako etxolan, Artea
sorgina bizi zen. Oihanean bizi
ziren animalia guztiek asko maite
zuten, izan ere, Artea oihaneko
zaindaria zen, basoa eta bizilagun
guztiak bere onean egoteaz ardura
zuena, hain zuzen.

66

Tximistak pago

handi bat jo eta txikitu egiten
zuela, hara joaten zen gure
sorgina egurra biltzera, inguruan
zeuden pago txikiak argitara zabalduz,
oztoporik gabe hazi eta handiak utzitako
hutsunea bete ahal zezaten.
Sutea suertatu egiten zela, segituan
hegan zihoan ur bila, ahalik eta kalte

txikien izan zedin.

67

Haizeak urretxindorraren kabia bota egiten zuela,
Arteak laguntzen zion berehala kabia berregiten.
Berak laguntzen zion udaberriari pagoen ostoak berde-
berde margozten eta era berean, udazkenari ostoak
lehortzen eta jaustarazten,
negu hotza, elurra,
hurbil zeudela.

Denok bizi ziren poz-pozik baso
hartan, pagoak, txoriak,
oreinak, loreak eta
jakina, Artea gure
sorgina. Baina
egun batean,
ikusi zuenak zur
eta lur utzi zuen.
Oihaneko alde
bateko pagoak
gaixotzen hasiak ziren,
ostoak ximeltzen ari
ziren, euren bizitza
goibeltzen.

Ez zekien zer zela
eta gerta ziteken
guzti hura. Ez
zekien zer egin.

Orein batek
zergatia azaldu
zion: sorgin gaizto
batek, bekaizkeriaz
jokatuz, begizkoa

egin zion, bere
etxea eta lagunak
hondatu nahi
omen.

70

Oreinak esandakoak kezkati eta

pentsakor utzi zuen Artea.
Zerbait egin behar zuen azkar,
bestela, akabo oihaneko bakea!

Orduan, burutazioa euki zuen
eta egoera hartatik ateratzeko
bere sorgin-kideen laguntza
behar zuela erabaki zuen.
- Bai horixe!
Lehen bait lehen mezua
igorriko zien uso-mezularien
bidez.

Aspeko basoan, zuhaitz zahar
baten enborrean bizi zen
Munia sorginari batetik, eta
Ori mendiko magaletan
zegoen Sorgintxulo
izeneko leizean bizi zen
Ermiñe sorginari bestetik;
Iratira etortzeko esango
zien, euren laguntza
premiaz-premiazko zuen eta.

Munia eta Erminek mezua jaso
bezain pronto, Iratiko bidea hartu
zuten eta guxira, Organbidexkako

lepoan elkartu ziren sorgiñok.
Arteak egoeraren berri eman zien
bere lagunei eta sorgin gaiztoaren

asmo maltzurrei aurre egiteko

ahaleginetan ipini ere: sorgin
gaiztoaren melefizioa beste

trikimailu batekin deuseztatu
egingo zuten.

74

Oihaneko bizilagun
guztiekin akelarrea
ospatuko zuten eta bertan,
basoan bildu gaiekin edabe
magikoa prestatuko. Edabea prest
egon zenean danok edan zuten,
baita txolindu ere, eta kilkerrak
kantan hasi ziren, igelak kroa-
kroaka, oreinak orroka, sorginak
barre algaraka eta jarraian
dantza egiteari ekin
zioten.

~\^S~**'

ry

Bapatean,
tximistargiaren
antzeko argitasuna
zeru osotik zabaldu zen
eta batera, ikaragarrizko
garraxia entzun ere.
Sorgin gaiztoa zen.

ure sorginen eta bere basoko lagunen alaitasun eta
pozkarioari esker, malefizioa bertan behera geratu zen eta

sorgin gaiztoak lurra utzi zuen betirako.
Pagoak osatu ziren eta geroztik, bakean bizi omen dira

Iratiko oihaneko bizilagunak.

ataramiñe

EUGKiM, rfcRBPHBBJkLIATtl POtJTIKOBN
Ll TIIATUI* tH *RTB KOAOEtJLOAF

Ipuin xorta riau plazaratzBarekin zabaKzcn
*n alEa hulsune bat bcttrtzEra dator
zcngajrtolfio Euskal Hem honetar.. non
as*o «rra asko dinsn btfcn senne-alabekifj
|olasi.efco cdo ipuin Lol.i&ean antzeko
"aurraz-auiTeJtoez" prdfitanj behar ditul-
ten gLrasaak, cdb Eamtari gprtatzEn den
fcjez, umjnetfe bidalitako ipum hegaiarttz
ko^Orrnatu beharizatea * ataramine